Alergia to dolegliwość, która dotyka bardzo dużej grupy osób. Szacuje się, że w krajach rozwiniętych może dotyczyć nawet 40% społeczeństwa. Kto jest na nią najbardziej narażony? Co najczęściej nas uczula i w jaki sposób możemy poradzić sobie z tym problemem? Wyjaśniamy.
Czym jest alergia?
Zastanawiając się nad etymologią tego słowa, możemy zauważyć, że pochodzi ona od dwóch greckich określeń: „allos” – czyli inny oraz „ergos” – reakcja. W tych dwóch słowach mieści się cała tajemnica alergii. Mówiąc najprościej, jest ona nadwrażliwością na pewne, z założenia nieszkodliwe czynniki, wywołaną przez nieprawidłową, nadmierną reakcję układu immunologicznego. Kiedy nasz system odpornościowy napotka alergen, traktuje go jako potencjalne zagrożenie i uruchamia system obronny organizmu. Właśnie to działanie nazywamy reakcją alergiczną. We wszystkich przypadkach jest ona reakcją czasową, czyli pojawiającą się bezpośrednio po kontakcie z czynnikiem uczulającym.
Często zastanawiamy się, dlaczego niektóre osoby są bardziej odporne na występowanie alergii, natomiast inne cierpią na wiele jej rodzajów. W tej kwestii większość naukowców jest zgodna – nieprawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego jest uwarunkowaniem genetycznym, jednak na jego rozwój mają wpływ również czynniki cywilizacyjne, związane z tym, w jakim środowisku przebywamy, czym się żywimy itp.
Jakie rodzaje alergii rozróżniamy?
Do najczęściej występujących zaliczamy alergie:
- Wziewne – pojawiają się, gdy alergeny przedostają się do naszego organizmu wraz z wdychanym powietrzem i powodują dolegliwości takie jak nieżyt nosa czy astma. Najczęściej wywołują je pyłki roślin oraz kurz.
- Kontaktowe – są spowodowane przez czynniki, które w kontakcie ze skórą wywołują objawy alergiczne, takie jak: pokrzywka, świąd skóry, pojawianie się wyprysków lub pęcherzy. Mogą powodować je kurz, bakterie, pierze, wełna czy niektóre kosmetyki i środki higieniczne. Często występuje u dzieci, których skóra jest znacznie niej odporna na podrażnienia.
- Pokarmowe – mamy z nimi do czynienia wtedy, gdy alergeny przedostają się do naszego organizmu wraz ze spożywanym pożywieniem. Mogą skutkować bólami brzucha, wymiotami, biegunką, okresowym występowaniem wsypki, a nawet silnym obrzękiem i trudnościami w oddychaniu. Do najpopularniejszych alergenów pokarmowych zalicza się: mleko krowie i jego pochodne, gluten, białko jajka kurzego, ryby, orzechy i cytrusy.
Alergie możemy podzielić również na te występujące okresowo, np. spowodowane kwitnieniem traw oraz całoroczne.
Jak rozpoznać objawy uczulenia?
Jeśli cierpimy na przewlekłe dolegliwości, które mogą wskazywać na występowanie alergii, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza. Specjaliści alergolodzy pełnią dyżury w przychodniach Scanmed (zobacz: https://scanmed.pl/specjalizacje/alergologia). Szczegółowy wywiad umożliwi rozpoznanie choroby i skierowanie na dalsze badania oraz leczenie. W celu potwierdzenia alergii najczęściej wykonuje się teksty skórne lub serologiczne (z krwi) oraz próby ekspozycyjne. Mają one na celu jak najlepsze dopasowanie leczenia.
Jak leczyć alergię?
Najlepszym sposobem na zmniejszenie uciążliwych dolegliwości jest unikanie kontaktu z alergenem. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Z tego względu lekarze zalecają okresowe przyjmowanie leków antyhistaminowych, sterydów w aerozolu lub preparatów łagodzących swędzenie w postaci kropli do oczu. W niektórych przypadkach konieczne jest odczulanie. W tym celu wykorzystuje się specjalne szczepionki, zawierające odpowiednią ilość wyselekcjonowanych alergenów, które podaje się pacjentom kilkukrotnie, za każdym razem zwiększając dawkę. Wszystkie te działania muszą być jednak podjęte po konsultacji z lekarzem alergologiem.